Πέμπτη 7 Απριλίου 2016

Ψυχολογικές επιχειρήσεις στον 21ο αιώνα

Με αφορμή τα μαθήματα Δημιουργικής Γραφής στο Μικρό Πολυτεχνείο

Ψυχολογικές επιχειρήσεις: Κερδίζοντας τον πόλεμο με την επικοινωνία. Συνδέονται με τις επιστήμες συμπεριφοράς και τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας.
Λεωνίδας, μάρτυρας της πραγματικότητας των ψυχολογικών επιχειρήσεων στην ψηφιακή κοινωνία του 21ου αιώνα αλλά και σε θέματα ευρύτερου εκφοβισμού, παρενοχλήσεων και επιθέσεων όπως για παράδειγμα στα σχολεία.
Οι ψυχολογικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούνται από αρχαιοτάτων χρόνων, είναι προσχεδιασμένες και αποσκοπούν στο να επηρεάσουν τα συναισθήματα, τα κίνητρα, την αντικειμενική κρίση και τελικά τη συμπεριφορά ομάδων ή ακόμη και μεμονωμένων ατόμων. Θεωρούνται παράγοντας προστασίας των φίλιων δυνάμεων ή και πολλαπλασιαστής ισχύος. Αν και προέρχονται κυρίως από το χώρο του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών, γύρω από θέματα όπως ασφάλεια, ηλεκτρονικό έγκλημα, διαφθορά, συμβάλλουν στην ψυχολογική βία, στην παρενόχληση και στον εκφοβισμό του άλλου είτε αυτό επιτυγχάνεται με βίαια μέσα είτε όχι.
Προέλευση των δεινών του θύτη (στις εκτός όπλων πρωτοβουλίες) μερικές φορές είναι η έλλειψη αυτογνωσίας και η αθέμιτη ιδιοποίηση στερεοτύπων, σχημάτων και μίας μεγαλοποιημένης καθημερινότητας ώστε να φαίνεται ότι το άτομο κάνει μεγάλη ζωή, τη στιγμή που δεν μπορεί να εξασφαλίσει τα απαραίτητα. Γίνονται συχνά συνειρμοί για την αναπαραγωγή μίας αριστοκρατίας, χώρων, τα οποία σε τελική βάση ευνόησαν τα σχέδιά μου. Σύμφωνα με θέματα χρωματολογίας αλλά και διακόσμησης χώρων, συχνά τα βασίλεια, τα ξενοδοχεία που φιλοξενούν τζέντλεμαν στην Αγγλία ακόμα και οι ακριβοί νεοκλασσικοί χώροι και κάποιες ταπετσαρίες βρίσκονται στις αποχρώσεις του κόκκινου και του πορτοκαλοκίτρινου. Ο άνθρωπος αποκτάει μία φωτογραφική μνήμη της επαγγελματικής και κοινωνικής πραγματικότητας, ένα φωτογραφικό δείγμα που συχνά τον καταδυναστεύει και τον απειλεί όταν προσπαθεί να το εκμεταλλευτεί προσωπικά.
Δεδομένου ότι μερικές φορές η ψυχολογική βία είναι πολύ χειρότερη από τη σωματική, το άτομο που τη διαπράττει συχνά κινητοποιείται από οικονομικά προβλήματα. Συμπλέγματα παρενοχλήσεων και εκφοβισμού συναντώνται και στα σχολεία. Επιθέσεις από αλητεία και αναρχικούς στο χώρο των σχολείων, συναντώνται όχι γιατί αυτός είναι ο επιτιθέμενος αλλά γιατί πχ θέλουν χρήματα. Πολλές άλλες φορές η ψυχολογική βία είναι συνάρτηση παλαβών κοσμοθεωριών. Ο άνθρωπος είναι το κέντρο του κόσμου, όλοι συνωμοτούν, όλοι τα έχουν βάλει με τα φτερά του, συχνά επηρεαζόμενος από ταινίες επιστημονικής φαντασίας του Χόλυγουντ μπαίνοντας στο ρόλο των ηθοποιών. Έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του κινηματογραφικά κόλπα. Έχει πειστεί για τα καλά ότι οι διαδικτυακές ροές τις οποίες παρακολουθεί είναι φιλικές. Γίνεται και αυτός μέτοχος ενός συγγραφικού αντάρτικου, το οποίο ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του συντάκτη, άλλους τους απογειώνει, άλλοι εξαφανίζονται από τη βεντέτα και υπάρχουν πολλές ενδιάμεσες περιπτώσεις. Που οφείλονται λοιπόν όλα αυτά? Δικαιώματα, ανδρισμός, εμμονές. Δεν τα έχει? Έχουν μετατρέψει τον πολιτισμό και την ιδιοποίηση της πληροφορίας του ίντερνετ σε απόρρητα δεδομένα! Αυτός είναι ο κόσμος τους. Πληροφορίες που θα έπρεπε να επικοινωνούνται διαφορετικά και να είναι ανοιχτές και επιθυμητές σε όλους, μετατρέπονται με τεχνολογικά τερτίπια σε κείμενα απευθυνόμενα σε μία τραγική μειοψηφία. Αυτόματα οι άνθρωποι αρχίζουν να στερούνται τα αυτονόητα. Είναι σαν να θες να διαφημίσεις τον πύργο του Άιφελ και ο άλλος να σου λέει δεν το ξέρω.
Η βάση λοιπόν της ψυχολογικής βίας μπορεί κάλλιστα να ξεκινήσει και από ψυχολογικές επιχειρήσεις συντακτών, στο ευρύτερο πλαίσιο της παρενόχλησης, του εκφοβισμού και των επιθέσεων. Συχνά ανώνυμα, κανένας δεν λέει είμαι εγώ και συχνά χωρίς καν ιστοσελίδα. Αναφερόμενοι στην κοινωνική δικτύωση και στο Blog, η απόκτησή του δίνει το δικαίωμα σε έναν που εκφοβίζεται ή ενοχλείται να κάνει αναφορά κατάχρησης ιστολογίου. Μιας και το υλικό του ίντερνετ και το documentation των ιστοσελίδων είναι χαοτικό και πχ δεν μπορεί να επικοινωνηθεί σε μία συζήτηση δύο λεπτών, συχνά μία φαντασιακή πραγματικότητα ανασφαλειών, φόβου, συγκρούσεων, μεταφέρεται στην καθημερινότητα του ανθρώπου και στην αλληλεπίδρασή του με άλλους. Σώστε το διαλογισμό σας… Αναφέρομαι σε αυτό που λένε οι επιστήμονες αλληλεπίδραση ανθρώπου υπολογιστή και που όταν ένας άνθρωπος δεν μπαίνει στη λογική να χτίσει, να δημιουργήσει και να πολλαπλασιάσει, εντός και εκτός ίντερνετ, μακροπρόθεσμα χρειάζεται οδηγίες… Μα πάνω απ’ όλα οι ψυχολογικές επιχειρήσεις στηρίζονται σε λεπτά ζητήματα που αφορούν τους ανθρώπους, που όλοι τα γνωρίζουν, όλοι τα έχουν ζήσει, λίγοι όμως παίρνουν την πρωτοβουλία να τα ονομάσουν και να τα διαχειριστούν. Πράγματα με τα οποία ο παγκόσμιος ιστός αν ψάξεις και αν ανατρέξεις είναι γεμάτος, στους όρους υπηρεσιών και πολιτική περιεχομένου των υπηρεσιών και όχι μόνο. Τελικά το ίντερνετ που εφευρέθηκε για να μας ενημερώνει παγκοσμίως και να μας ανοίγει τα μάτια σε σχέση με τις αρλούμπες των πολιτικών και την παραπληροφόρηση και στράτευση πολλών άλλων μέσων, εγκυμονεί κινδύνους για ανθρώπους ανενημέρωτους και για ανθρώπους που δεν προσέχουν που μπαίνουν ή ποιους συμβουλεύονται. Οι προεκτάσεις των ψυχολογικών επιχειρήσεων στο ίντερνετ μπορεί να προκύψουν και εκτός ίντερνετ, ηλεκτρονικό έγκλημα, διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος, αντιεξουσιαστές, εθνική ασφάλεια και άλλα είναι μερικά από τα θέματα τα οποία δημοσιογράφοι έχουν παρουσιάσει σε εκπομπές με κατακόρυφο ενδιαφέρον και με θέμα την τεχνολογία και τους Hacker. Ο απλός Έλληνας λοιπόν ασχολείται με το ξεροκόμματό του. Να μην ενδιαφερθεί για το περιβάλλον, να μην ενημερωθεί, να μην διαβάσει, να μη συζητήσει, να μην αλλάξει τρόπο ζωής. Είναι δαιμονοποιημένο το ίντερνετ σήμερα? Όχι! Οι ρυθμοί με τους οποίους εξελίσσεται η τεχνολογία είναι ασύλληπτοι. Οι συνδεσιμότητες είναι το πρόβλημα, οι σχέσεις, το παρελθόν και το μέλλον ορισμένων. Ακόμα και στην πολιτική, την ηγεσία καλή ή κακή μίας χώρας, λένε η πολιτική μνήμη έχει διάρκεια 6 μήνες. Κατ’ αντίθεση ο μεμονωμένος χρήστης μπορεί να θυμάται μία πραγματικότητα του άλλου πριν από χρόνια, κάτι με το οποίο θίχτηκε, τι επιθέσεις δέχτηκε, και να νομίζει ότι μπορεί να σε κυνηγάει για όλη σου τη ζωή. Είναι και αυτά μοχλοί ψυχολογικής βίας. Επιλύσιμες μέθοδες; Μόνο αν κανείς διαβάσει ανάμεσα στις γραμμές (reading between the lines). Βέβαια, το κόκκινο είναι το χρώμα του πάθους, θετικό και αρνητικό. Που μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος από τα πάθη του, τις αδυναμίες του και την ανικανότητα διαχείρισης και άμεσης αντιμετώπισης σύνθετων ζητημάτων. Όμως όλα αυτά, ο ανταγωνισμός, η πρόκληση, η βεντέτα, δεν είναι θέματα που θα έπρεπε να μπορούν να επηρεάζουν τον ορθολογικό, ενημερωμένο και μορφωμένο χρήστη. Όταν ο άλλος θέλει να σε εκμεταλλευτεί, πρέπει να αποκτήσει κάποια πατήματα. Η αλλαγή λοιπόν της μεθόδου με την οποία δημιουργούμε όπως επίσης και η πρόβλεψη της θεματολογίας κάνουν τον άνθρωπο να λέει, καθαρός ουρανός αστραπές δεν φοβάται…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου